Po co mi granie akordami na pianinie?
Dużo na naszym blogu piszemy o graniu pięknych melodii na pianinie. Jednak to nie tylko melodia decyduje o tym, że jakiś utwór zostaje z nami na dłużej. Równie istotna jest harmonia, czyli akordy, które słyszymy w tle melodii. Dzięki temu utwór zyskuje pełnię brzmienia na pianinie bądź innym instrumencie akompaniującym.
Myślisz, że melodia jest ważniejsza i nie ma potrzeby uczyć się akordów na pianinie? Ok, łap zatem…
3 powody, dla których warto znać akordy:
- Wiele piosenek opiera się na kilku podstawowych akordach. Znając je, łatwo stworzysz akompaniament na pianinie do ulubionych melodii!
- Dzięki znajomości akordów i ich następstw możesz szybciej uczyć się utworów. Czasem wystarczy zapamiętać, jaki akord jest w danym miejscu i już palce wiedzą, na których klawiszach pianina powinny się ułożyć!
- To podstawa w improwizacji! Improwizujący muzycy wbrew pozorom nie grają przypadkowych dźwięków – najczęściej bazują na określonych akordach i skalach. Jeśli je znasz, masz już narzędzia do tego, żeby zacząć improwizować.
W tym artykule dowiesz się:
- czym są akordy? (będziemy używać klawiatury pianina, bo na niej pięknie widać rozkład dźwięków),
- jaki jest ich najpopularniejszy sposób zapisu?
- jak odczytywać zapis akordowy?
Akord – co to takiego?
Akord to współbrzmienie co najmniej 3 różnych dźwięków. Odległości między nimi, czyli interwały, są ściśle określone. Podstawowe akordy składają się z tercji małych i wielkich.
Najczęściej stosowane akordy to trójdźwięki i czterodźwięki. Poniżej przykłady na pianinie:
Trójdźwięki na pianinie
Trójdźwięki składają się z 3 różnych dźwięków – prymy, tercji i kwinty. Są to 1., 3. i 5. stopień gamy.
Istnieją dwa podstawowe rodzaje trójdźwięków:
Trójdźwięki durowe – brzmią wesoło i składają się z tercji wielkiej oraz tercji małej (4 + 3 półtony), np. trójdźwięk C-dur: C – E – G.
Jak to zapisać i zagrać na pianinie?
Trójdźwięki molowe – brzmią smutno i składają się z tercji małej oraz tercji wielkiej (3 + 4 półtony), np. c-moll: C – ES – G.
Jak to zapisać i zagrać na pianinie?
Inne trójdźwięki, które warto znać:
Zwiększone – dwie tercje wielkie (4 + 4 półtony), np. C – E – GIS
Zmniejszone – dwie tercje małe (3 + 3 półtony), np. C – ES – GES
Sus2 (suspended – zawieszony) – zamiast 3. stopnia gamy pojawia się tu 2., zatem mamy: prymę, sekundę i kwintę (1., 2. i 5. stopień gamy), np. C – D – G
Sus4 (suspended – zawieszony) – zamiast 3 stopnia gamy pojawia się tu 4., zatem prymę, kwartę i kwintę (1., 4. i 5. stopień gamy), np. C – F – G
Trójdźwięki w przewrotach na pianinie
Oprócz tego każdy z trójdźwięków może być zagrany na 3 różne sposoby: w postaci zasadniczej albo w pierwszym lub drugim przewrocie:
Co dzieje się w przewrotach?
Podstawą trójdźwięku staje się jego tercja (pierwszy przewrót) albo kwinta (drugi przewrót).
Pamiętaj, że trójdźwięki w przewrotach składają się z dokładnie tych samych dźwięków, co postać zasadnicza, tylko w innym ustawieniu.
Jak to zapisać?
Należy wpisać symbol określający akord – np. C lub Cm oraz ukośnik i dźwięk, który ma się znaleźć w najniższym głosie. W przypadku akordu C będzie to więc E (pierwszy przewrót), lub G (drugi przewrót). Natomiast dla akordu Cm będziemy mieć ES (pierwszy przewrót) lub G (drugi przewrót).
Chcesz nauczyć się grać na pianinie, ale obawiasz się, że samemu nie zrozumiesz dobrze niezbędnej teorii? Koniecznie sprawdź nasz kurs „Pianino dla początkujących”. To nauka bez bez presji i pod okiem profesjonalnych nauczycieli!
Czterodźwięki na pianinie
Czterodźwięki składają się z 4 różnych dźwięków – prymy, tercji, kwinty i septymy. Są to 1., 3., 5. i 7. stopień gamy).
Dlaczego nazywane są one akordami septymowymi? Prosta sprawa! Wynika to z tego, że dodaje się tu 7. stopień gamy, czyli septymę.
Są 3 podstawowe rodzaje akordów septymowych:
Durowe z septymą małą – trójdźwięk durowy + dodana septyma mała (4 + 3 + 3 półtony), np. C-dur septymowy: C – E – G – B
Durowe z septymą wielką – trójdźwięk durowy + dodana septyma wielka (4 + 3 + 4 półtony), np. C-dur z septymą wielką: C – E – G – H
Molowe z septymą małą – trójdźwięk molowy + dodana septyma mała (3 + 4 + 3 półtony), np. c-moll septymowy: C – ES – G – B
Jak zapisuje się akordy w nutach?
Czy kiedyś zdarzyło Ci się natknąć na nuty, nad którymi znalazły się literowe symbole – tak jak w tym przykładzie?
Najczęściej akordy zapisuje się właśnie w takiej formie nad pięciolinią. Zwykle mamy do czynienia tylko z linią melodyczną, czyli lead sheet, nad którą umieszczone są symbole akordów. Taki prosty zapis pozwala bez problemu odczytać harmonię utworu. Używa się go przede wszystkim w muzyce rozrywkowej.
Jak grać akordy zapisane nad melodią?
- Akord gra się w tym momencie melodii, gdzie jest zapisany – to znaczy równo z nutą, nad którą się znajduje.
- Akord należy zmieniać wtedy, kiedy pojawia się nowy symbol.
- Jeżeli nie pojawił się żaden nowy symbol, obowiązuje cały czas akord wcześniejszy – aż do pojawienia się zmiany.
3 rzeczy, o których warto pamiętać, kiedy uczysz się odczytywać akordy na pianinie i innych instrumentach:
Różne rodzaje zapisów
W artykule omawiamy najpopularniejszy sposób zapisu akordów. Istnieją jednak także inne – podobne. Przykładowo:
C = Cmaj (od słowa major)
C+ = Caug (od słowa augmented)
Cm = C-
Znaki chromatyczne
Jeśli akord budowany jest od dźwięku z krzyżykiem lub bemolem, to odpowiedni znak zanotowany jest przy nazwie akordu.
Przekładając to na polską notację, mamy tu więc następujące akordy: Es-dur, fis-moll, As zwiększony, Des-dur septymowy.
Akordy H i B
Biały klawisz pomiędzy dźwiękami A i C w Polsce i kilku innych krajach nazywany jest dźwiękiem H. ALE! Pamiętaj, że w większości nut z zapisem akordowym używa się notacji amerykańskiej, w której dźwięk ten nazywany jest B.
Co w takim razie z dźwiękiem B? Jak się w tym nie pogubić?
Podrzucamy małą ściągawkę.
Mamy nadzieję, że dzięki tej dawce wiedzy łatwiej będzie Ci zacząć grać akordami na pianinie. W następnym artykule pokażemy Ci najpopularniejsze progresje akordów, które usłyszysz w wielu hitowych piosenkach!
