Ważnym elementem nauki gry na pianinie jest zapoznanie się z zapisem nutowym. Muzyka – tak jak język – wykorzystuje symbole, dzięki którym możemy ją odczytywać. Przyglądając się nutom na pięciolinii, widzimy nie tylko, jaką wysokość ma dany dźwięk, ale też to, jak długo powinien trwać.
Ten czas trwania dźwięku określają wartości rytmiczne i właśnie o nich chciałabym opowiedzieć w tym artykule.
W przygotowanym przeze mnie poradniku znajdziesz informacje o:
- podstawowych wartościach rytmicznych,
- liczeniu,
- nutach z kropką,
- podziale wartości rytmicznych.
Psst… na końcu możesz pobrać darmowy, wygodny do druku ebook w formacie PDF. Zebraliśmy w nim dla całą potrzebną wiedzę!
Podstawowe wartości rytmiczne nut
Istnieje 5 podstawowych wartości rytmicznych:
- cała nuta,
- półnuta,
- ćwierćnuta,
- ósemka,
- szesnastka.
Czy kolejność ma znaczenie? Już same nazwy wskazują na to, że TAK! Każda kolejna wartość rytmiczna jest o połowę mniejsza od poprzedniej.
Cała nuta → 
- najdłuższa z wartości rytmicznych,
- liczy się ją do 4,
- zapis: niewypełnione kółko.
Półnuta → 
- połowa całej nuty,
- liczy się ją do 2,
- zapis: tak jak cała nuta, tylko z dodaną laseczką.
Ćwierćnuta → 
- główna wartość rytmiczna,
- liczy się ją do 1,
- 1/4 całej nuty,
- zapis: tak jak półnuta, tylko kółeczko wypełnione w środku.
Ósemka → 
- 1/8 całej nuty,
- dwie ósemki = jedna ćwierćnuta,
- zapis: tak jak ćwierćnuta, tylko z dodaną chorągiewką,
- jeśli są dwie ósemki – łączy się je jedną kreską:
Szesnastka → 
- 1/16 całej nuty,
- dwie szesnastki = jedna ósemka, cztery szesnastki = jedna ćwierćnuta,
- zapis: tak jak ósemki, tylko z podwójną chorągiewką,
- jeśli szesnastek jest więcej – łączy się je podwójną kreską:
WOLISZ WERSJĘ VIDEO?
Liczenie
W zależności od tego, jakie wartości rytmiczne pojawią się w utworze, możemy wykorzystać dwa rodzaje liczenia.
Pierwszego z nich użyjemy, gdy występują tylko całe nuty, półnuty i ćwierćnuty. Spójrzcie na przykład:
Prawda, że proste? ;)
Drugi, tylko odrobinę bardziej skomplikowany sposób liczenia zastosujemy, gdy pojawią się drobniejsze wartości rytmiczne, czyli ósemki. Wygląda to w następujący sposób:
Dzięki dodaniu „i” łatwiejsze staje się wyliczenie ósemek!
Nuty z kropką
Jak można zauważyć, omówione przykłady wartości rytmicznych liczą się do 1, 2 i 4. Wyraźnie brakuje wśród nich wartości, której czas trwania liczylibyśmy do 3! W tym miejscu trzeba zatem wspomnieć o nutach z kropką.
Jaka jest funkcja kropki przy nucie?
- Zadaniem kropki przy nucie jest wydłużenie wartości o połowę.
Przyjrzyjmy się, co to dokładnie oznacza?
Jeśli zwykłą półnutę liczymy do 2, to półnutę z kropką będziemy liczyć do 3.
Analogicznie będzie to wyglądać w przypadku ćwierćnuty z kropką. Zwykła ćwierćnuta dzieli się na dwie ósemki, a kropka wydłuży jej wartość o połowę. Oznacza to, że do ćwierćnuty dodajemy jeszcze jedną ósemkę. Zatem czas trwania ćwierćnuty z kropką to trzy ósemki:
Podział wartości rytmicznych nut
Warto pamiętać, że podział wartości rytmicznych jest równomierny. Można powiedzieć, że jedna wartość rytmiczna mieści się w drugiej. Przyjrzyjmy się, jak to wygląda:
Darmowy ebook z wartościami rytmicznymi
Aby ułatwić Ci zapamiętanie wartości rytmicznych, stworzyliśmy darmowy ebook z wartościami rytmicznymi w formie pdf. Dzięki niemu już nie pomylisz ósemki z ćwierćnutą ani całej nuty z półnutą! ;)
